Хусейн Байкара (1438—1506) — правитель Хорасана (с 1469 до конца жизни, со столицей в Герате) из династии Тимуридов, поэт (под псевдонимом Хусайни).

Учился в медресе с Алишером Навои, которому позже покровительствовал. При дворе Хусейна Байкара формируется кружок писателей, мыслителей и каллиграфов, в который входили Навои и Джами.

Был поэтом и оставил стихотворный диван, включающий лирические произведения в жанре газели. В стихах воспевает любовь, изображает страдания влюбленного. В антологии «Собрание утонченных» Навои положительно характеризует творчество Хусейна Байкара: «Султан Хусайн Байкара создал чрезвычайно ясные, приятные, эмоциональные стихи».

Хусайни оставил также прозаическое произведение «Рисола» («Трактат»), посвящённый проблемам литературы. В нём дана высокая оценка творчества Навои.

Рукописи произведений Хусейна Байкара хранятся в фонде Института Востока Академии Наук Узбекистана.

Диван Хусайни несколько раз переиздан в XX веке.

Husayn Bayqarah (1438 – May 4, 1506) (Persian حسین بایقرا) was a Timurid ruler of Herat from 1469 to 1506, with a brief interruption in 1470. His father was Mansur, a great-grandson of Timur. He is also referred to as Sultan-Husayn Mirza (Baburnama).

Mansur died when Husayn Bayqarah was around seven or eight years of age; the latter ended up in the service of Babur Ibn-Baysunkur, ruler of Herat, in 1452. Following Babur's death in 1457 and the subsequent invasion of Khurasan by the Timurid ruler of Samarkand, Abu Sa'id, Husayn adopted the life of a mercenary. After a while, he decided to fight for himself and wrested Gurgan (or Gorgan) from the Black Sheep Turkmen. Later on he would conquer Mazandaran. At first submissive to Abu Sa'id, he took advantage of the Samarkand ruler's attempts to put down a revolt in Transoxiana in 1460; by the following year he was laying siege to Herat, which had fallen into Abu Sa'id's hands in 1459. However, he was soon defeated and forced to take refuge in Khwarazm, from which he began making pillaging raids into Khurasan; these raids were conducted in earnest starting in 1464. Seeking to protect himself against Abu Sa'id, he received the help of the Uzbeks.

Upon Abu Sa'ids death at the hands of the White Sheep Turkmen in 1469, his empire collapsed. One of his sons, Sultan Mahmud, attempted to gain control of Herat by entering it on March 16 with an army, but he did not find it preferable to stay, and Husayn gained control of the city. Sultan Mahmud's brother, Sultan Ahmad, marched from Samarkand to try to take Herat but decided against it after meeting up with Mahmud. Meanwhile, Uzun Hasan of the White Sheep sent his lieutenant, Yadgar Muhammad, to conquer Khurasan. Husayn defeated Yadgar at the Battle of Chinaran (September 15, 1469), but the latter was sent reinforcements. Uzun Hasan demanded that Husayn hand over various Black Sheep officials who had fled to Herat, a demand which Husayn refused. Yadgar therefore continued into Khurasan, and Husayn was unable to match his forces due to mass desertions. He ended up fleeing Herat, which was occupied on July 7, 1470. Six weeks later, however, Husayn reoccupied the city, after raising a fresh force and defeating the sons of Abu Sa'id who were attempting to advance into Khurasan. He captured Yadgar and executed him.

Husayn's empire was now secure. The White Sheep made no further attempts against him, and the Timurid Empire in Samarkand was too weakened by internal conflicts to advance into his territory. His boundary with the White Sheep started on the southern edge of the Caspian Sea, running south, then east across the north of the Dasht-e Lut, ending at Lake Hamun. His border with the Timurids was the Oxus River. He more or less respected both borders, refusing to cross north in an attempt to capture Transoxiana from the northern Timurids. He was probably aware of the Uzbek threat to the region, and was wise enough not to pursue a border with this dangerous tribal people.

Husayn was forced to deal with several revolts and incursions. In 1490 the brother of Husayn's son Ibrahim Husain's guardian, Darvish 'Ali, conspired with Sultan Mahmud, who by that time ruled in Hisar. Mahmud moved against Balkh, which Ibrahim resided in, forcing Husayn to mobilize against him. Some years later, Husayn transferred his eldest son, Badi' al-Zaman, from Astarabad to Balkh, but Badi' revolted when his son Muhammed Mu'min was denied rule in Astarabad. Husayn defeated both Muhammed, whom he executed, and Badi', whom he reconciled with. The truce fell apart afterwards, however, and in 1499 Badi' besieged Herat.

In 1501 the Uzbeks conquered Transoxiana for good from the Timurid Babur. Under Muhammad Shaybani, the Uzbeks could now threaten Khurasan. Suffering from the effects of advanced age, Husayn made no move against them, even after Babur advised him to act. The Uzbeks began conducting raids into Khurasan. Finally changing his mind, he began to march against them but died in 1506 before making a move. The inheritance of his empire was disputed between his sons Badi' and Muzaffar Husain. Babur, who had begun an expedition in support of Husayn, noted the infighting between the brothers, decided the area was impossible to defend and retreated. The next year, Muhammad Shaybani conquered Herat and caused Husayn's successors to flee, putting an end to Timurid rule in Khurasan. NB Astarabad or Esterabad was renamed "Gorgan" (Jorjan in Arabic) in 1937.

Hüseyin Baykara, lakabı Ebu'l-Gazi, tam adı Hüseyin bin Gıyaseddin Mansur bin Baykara, (Haziran 1438, Herat - 4 Mayıs 1506, Baba İlahi, Herat yakınları), Timurlu hükümdarı ve şair. Taht kavgaları ve savaşlarla geçen uzun saltanat döneminde bilim, sanat ve edebiyatta büyük gelişmeler sağlanmıştır.

Anne ve Baba tarafından Timurlular hanedanından gelen ve Cengiz Han soyundan olan Hüseyin Baykara, 14 yaşına kadar Herat'ta Devlethane denen sarayda kaldı ve iyi bir eğitim gördü. 1452'de Herat'a egemen olan Ebu'l Kasım Babür'ün hizmetine girdi. 1454'te Semerkand'a gitti. Burada, yakın akrabası Ebu Said Mirza onu koruması altına aldı. Daha sonra Merv hükümdarı Muizeddin Sencer'in yanına gitti ve kızı Bike Sultan'la evlendi. Ebu'l Kasım Babür'ün ölümünden (1457) sonra Horasan tahtına çıktı. Horasan ve Maveraünnehir'de uzun yıllar hüküm sürdü.

Herat hükümdarı Ebu Said Mirza'nın Muhammed Ali Bahşi komutasındaki 3 bin kişilik ordusunu çok küçük bir kuvvetle yenerek gücünü gösterdi. Daha sonra Sogdlu Said bin Hüseyin Türmen'le yaptığı savaşı da kazanarak Esterabad'ı ele geçirdi. 1461'de Mahmud Mirza'yı Esterabad yöresinde yenerek bütün Esterabad eyaletini egemenliği altına aldı. 1464'te Turşiz yöresinde Emir Muhammed Ali Yahşi'yi yenilgiye uğrattı ve aynı yıl Horasan'ı bütünüyle ele geçirdi. Ebu Said Mirza'nın 1468'de Karabağ yakınlarında Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'a yenilmesi ve bu olaydan kısa bir süre sonra ölmesiyle büyük ölçüde rahatladı. Mart 1469'da Herat tahtına oturdu. Yadigar Muhammed Mirza'nın Türkmenlerden kurduğu büyük bir kuvvetle Esterabad üzerine yürüdüğünü haber alınca, onu Derbend-i Şahan'da karşılayarak yenilgiye uğrattı. 1470'te yeniden kuvvet toplayarak bu kez Herat'a yürüyen Yadigar'ı Çenaran'da ikinci kez yendi ve idam etti. Sonraki yıllarda Ceyhun (Amu Derya) boyundaki kaleleri güçlendirmeye ağırlık verdi.Ama oğullarının giderek bağımsız bir tutuma yönelmesi egemenliğini sarsmaya başladı.Belh valisi olan oğlu Bediüzzaman Mirza'nın, 1490'da çıkardığı ayaklanmayı bastırdıysa da aralarındaki gerginlik uzun yıllar sürdü. 1500'den sonra Türkistan'a egemen olan Özbeklerin Harezm dolaylarında Ceyhun'u aşarak Herat üzerinde akınlar düzenlemesi üzerine, 1506'da güçlü bir orduyla çıktığı seferde öldü.

Timurlu soyunun son büyük hükümdarı olan Hüseyin Baykara, Türk kültürünün Çin, Kuzey Asya ve Hint etkilerini özümleyerek parlak bir düzeye ulaşmasında önemli rol oynamıştır. Herat'taki sarayını canlı bir bilim merkezi durumuna getirmiş, döneminin önde gelen düşünür ve sanatçılarını koruma altına almış ve onların yakınlıklarını kazanmıştır. Şair Cami, ünlü minyatürcü Behzad, dede ve torun tarihçiler Mirhand ve Handemir, Hilali, Hatifi, Tezkiretü'ş-Şuara'nın yazarı Devletşah, hattat Meşhedli Sultan Ali, aynı zamanda Hüseyin Baykara'nın çocukluk arkadaşı olan Ali Şir Nevai, Herat'taki Devlethane'ye bilimler akademisi özelliği veren sanatçılar olmuşlardır. Hüseyni mahlasıyla Türkçe ve Farsça şiirler de yazan Hüseyin Baykara'nın Türkçe şiirleri Divan-ı Sultan Hüseyin Mirza Baykara adıyla yayımlanmıştır.Şiirlerinin bir bölümü de Hüseyn-i Baykara Divanı'ndan Seçmeler adı altında basılmıştır.